2024-12-13 00:59:36
Dưa hấu, dù là giống có hạt hay không hạt, đều có thể được trồng theo phương pháp hữu cơ mà không cần sử dụng hóa chất nông nghiệp. So với nhiều loại cây ăn quả và rau quả khác, dưa hấu ít bị sâu bệnh tấn công nghiêm trọng. Các biện pháp kiểm soát tự nhiên có thể được áp dụng hiệu quả khi trồng dưa hấu tại nhà.
Cỏ dại có thể được kiểm soát hiệu quả bằng canh tác cơ giới, sử dụng cuốc và xới đất bằng tay. Các lớp phủ tự nhiên như rơm, lá hoặc phân trộn cũng giúp kiểm soát cỏ dại, bảo tồn độ ẩm đất và làm giàu chất hữu cơ. Để kiểm soát cỏ dại suốt mùa, cần phủ một lớp dày khoảng 15 cm. Nếu lớp phủ mỏng hơn, cỏ dại sẽ mọc xuyên qua. Che phủ bằng cách này giúp tăng độ phì nhiêu của đất khi phân hủy. Dưa hấu hữu cơ thường có giá cao hơn trên thị trường nếu được chứng nhận.
Trong quá trình trồng hữu cơ, cỏ dại có thể được kiểm soát bằng cách canh tác cơ học, sử dụng lớp phủ tự nhiên hoặc lớp phủ nhựa như bạt phủ cỏ, màng nilon phủ luống chống cỏ dại hoặc vải phủ cỏ.
Một biện pháp khác để kiểm soát các loại cỏ dại độc hại mà không sử dụng hóa chất là dùng nhiệt. Đốt cỏ dại bằng đèn đốt propan hiệu quả, tiết kiệm chi phí và không làm nổi lên các hạt cỏ dại ngủ yên. Các thiết bị đốt ba lô và cầm tay có sẵn để bán từ các nhà cung cấp sản phẩm nông nghiệp hữu cơ.
Bước đầu tiên trong sản xuất dưa hấu hữu cơ là tìm hạt giống không xử lý bằng thuốc diệt nấm. Hầu hết các công ty hạt giống thương mại thường phủ thuốc diệt nấm như thiram lên hạt dưa để ngăn ngừa bệnh cho cây con. Nếu hạt có màu hồng, đỏ, xanh lá cây hoặc xanh lam, thì đó là dấu hiệu đã xử lý thuốc và không thể sử dụng trong sản xuất hữu cơ.
Cách tốt nhất để kiểm soát côn trùng là giảm căng thẳng cho cây trồng. Côn trùng và bệnh tật thường tấn công cây dưa hấu bị stress do trồng quá sớm trên đất lạnh và ẩm ướt. Nên đợi đất ấm lên đến 21 độ C trước khi cấy cây ra vườn. Những yếu tố khác gây stress cho cây bao gồm đất chua, đất bạc màu, nắng nóng, hạn hán, cỏ dại và chấn thương cơ học.
Rệp xanh thường xuất hiện đầu mùa và có thể truyền virus khảm. Biện pháp kiểm soát tự nhiên hiệu quả cho rệp và nhiệt độ mát là sử dụng hàng che phủ nổi bằng màng nilon nhà kính, tạo rào cản vật lý với lưới mùng chắn côn trùng và môi trường ấm áp cho cây con. Các biện pháp khác gồm xà phòng diệt côn trùng, sáp ớt cay, thuốc xịt tỏi, dầu khoáng, pyrethrum, bọ rùa và bọ cánh ren.
Bọ dưa chuột có thể gây hại nhẹ cho dưa hấu, truyền bệnh héo vi khuẩn. Nếu xuất hiện 2 con bọ trên mỗi cây, nên phun thuốc pyrethrum hoặc spinosad theo hướng dẫn. Hàng che phủ nổi cũng có thể chặn bọ dưa chuột xâm nhập. Màng phủ nông nghiệp màu xám và nhựa đỏ cũng giúp xua đuổi bọ dưa chuột, đặc biệt khi cây đang nở hoa và kết quả.
Trong điều kiện nóng và khô, nhện đỏ có thể phá hoại ruộng dưa hấu, làm giảm năng suất. Người trồng có thể sử dụng lưới 32 mesh trước khi trồng để ngăn nhện tiếp cận cây. Biện pháp này tốn kém nhưng hiệu quả. Các biện pháp khác gồm phun dầu làm vườn, xà phòng diệt côn trùng hoặc dung dịch tỏi ớt. Mưa lớn cũng giúp kiểm soát nhện đỏ tốt.
Người trồng hữu cơ sẽ ít lo lắng về bệnh trên vườn dưa hấu nếu tuân thủ các điều kiện sau:
Biện pháp kiểm soát phổ biến là phun thuốc diệt nấm khoáng như đồng và lưu huỳnh, tuy nhiên chỉ có hiệu quả ngăn ngừa chứ không loại bỏ được bệnh. Các loại thuốc diệt nấm sinh học cũng được sử dụng nhưng có chi phí cao. Trồng các giống kháng bệnh, luân canh cây trồng, duy trì độ phì của đất và tưới nhỏ giọt có thể giúp người trồng dưa hấu hữu cơ mà không cần phun thuốc phòng ngừa.
Dưa hấu phát triển tốt nhất ở đất có hàm lượng chất hữu cơ cao. Phân hữu cơ lý tưởng là phân bò đã ủ trộn với rơm rạ. Một số cơ quan chứng nhận hữu cơ không cho phép bón phân động vật ngay sau khi ra khỏi chuồng trại để tránh nguy cơ ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn salmonella. Phân động vật nên được ủ kỹ với vật liệu chứa carbon trước khi bón vào đất.
Độ phì nhiêu của đất có thể được tăng cường bằng cây phủ xanh như Vetch lông hay Cỏ ba lá đỏ, nên trồng vào tháng Chín. Cây che phủ này giúp cố định nitơ cho đất giúp cây dưa phát triển tốt. Những cây này nên được cắt bỏ khi bắt đầu nở hoa vào tháng Tư để tránh phát triển thành cỏ dại.
Luân canh dưa hấu với cây họ đậu như đậu nành cũng giúp cải thiện độ phì nhiêu đất, hạn chế cỏ dại và bổ sung nitơ cho đất. Các loại phân bón hữu cơ như guano, phân giun, phân bón cho cá, bột tảo bẹ, bột máu và bột xương đều được sử dụng rộng rãi trong canh tác hữu cơ.
Trồng dưa hấu hữu cơ không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn mang lại sản phẩm chất lượng cao, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Bằng cách áp dụng các biện pháp kiểm soát tự nhiên và bón phân hữu cơ hợp lý, người trồng có thể thành công trong việc trồng dưa hấu hữu cơ, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường.